بررسی تطبیقی انواع حساب‌های بانکی ارزی برای نهادهای غیرمقیم در چین:

با گسترش تعاملات تجاری بین‌المللی، نیاز شرکت‌های خارجی به افتتاح حساب‌های بانکی در کشور چین به‌شدت افزایش یافته است. جمهوری خلق چین با ارائه ساختارهای متنوع حساب‌های بانکی مانند حساب‌های OSA، NRA و FTN، تلاش کرده است تا برای نهادهای غیرمقیم امکان مدیریت سرمایه، انجام تبادلات ارزی و دسترسی به بازار مالی چین را فراهم کند. این مقاله با هدف بررسی ساختار، ویژگی‌ها، محدودیت‌ها و کاربردهای هر یک از این حساب‌ها تدوین شده و در نهایت به مقایسه تطبیقی آن‌ها از منظر نوع ارز قابل استفاده (CNY/CNH) می‌پردازد. چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، مقصد جذابی برای سرمایه‌گذاری خارجی و فعالیت‌های مالی شرکت‌های بین‌المللی به‌شمار می‌رود. با این حال، به دلیل کنترل شدید ارز، سیستم بانکی پیچیده و مقررات خاص، افتتاح حساب بانکی برای نهادهای غیرمقیم نیازمند شناخت دقیق انواع حساب‌های قابل استفاده در این کشور است.

۲. معرفی سه نوع حساب بانکی اصلی برای نهادهای خارجی :۲.۱ حساب OSA (Offshore Account) حساب‌های OSA از دهه ۲۰۰۰ میلادی به بعد برای شرکت‌های آف‌شور طراحی شده‌اند و عمدتاً در بانک‌های منتخب در سرزمین اصلی چین و هنگ‌کنگ ارائه می‌شوند. این حساب‌ها امکان نگهداری ارزهای خارجی مانند دلار آمریکا، یورو، دلار هنگ‌کنگ و همچنین CNH (رنمینبی آزاد شده در بازار جهانی) را فراهم می‌کنند. استفاده از CNY (رنمینبی داخلی) در این حساب‌ها به‌طور کامل ممنوع است. مزایای این حساب شامل محرمانگی بالا، آزادی در انتقال وجه به خارج، و محدودیت‌های نظارتی کمتر می‌باشد. با این حال، دسترسی به حساب‌های OSA تنها برای نهادهای خاص، مانند شرکت‌های مادر خارجی، دفاتر نمایندگی و شعبات خارج از کشور شرکت‌های چینی مجاز است.تنها چهار بانک منتخب – بانک ارتباطات (Bank of Communications)، بانک بازرگانان چین (China Merchant’s Bank)، بانک پینگ‌آن (Ping An Bank) و بانک توسعه پودونگ شانگهای (Shanghai Pudong Development Bank) – مجاز به ارائه این نوع حساب هستند. این انحصار، بیانگر چارچوب نظارتی سخت‌گیرانه‌ای است که بر حساب‌های OSA حاکم است و تضمین‌کننده ساختاری قوی برای عملکرد آن‌ها است. این بانک‌ها دارای بخش‌های مستقل ویژه‌ای هستند که صرفاً به مدیریت حساب‌های OSA می‌پردازند؛ موضوعی که نشان‌دهنده تمایز ماهوی این حساب‌ها از خدمات بانکی داخلی معمولی است. ۲.۲ حساب NRA (Non-Resident Account) کلمه NRA مخفف “حساب مؤسسات خارجی در بانک‌های داخلی چین” است. این نوع حساب در سال ۲۰۰۹ توسط اداره دولتی ارز خارجی چین (SAFE) مجاز شناخته شد. حساب‌های NRA می‌توانند با ارزهای خارجی مختلف و همچنین در برخی موارد با CNY کار کنند. استفاده از رنمینبی داخلی در این حساب‌ها نیازمند تأیید نهادهای نظارتی مانند SAFE بوده و فرآیندهای اجرایی آن پیچیده‌تر است. دسترسی به بانکداری اینترنتی و افتتاح حساب از راه دور نیز در این نوع حساب‌ها بسیار محدود است و غالباً نیازمند حضور فیزیکی نماینده شرکت در چین است. ۲.۳ حساب FTN (Free Trade Non-resident Account) این نوع حساب ویژه بانک‌هایی است که در مناطق آزاد تجاری چین مانند FTZ شانگهای، تیانجین و هاینان فعالیت می‌کنند. حساب FTN به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که به‌صورت هم‌زمان از CNY و CNH استفاده کنند. یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این حساب، معافیت از تأیید SAFE برای تبدیل ارز است. این حساب‌ها مخصوصاً برای شرکت‌هایی که در تجارت برون‌مرزی فعال هستند یا با شرکت‌های مستقر در FTZ همکاری دارند، بسیار مناسب هستند. همچنین، حساب FTN قابلیت اتصال مستقیم به سایر حساب‌های NRA و OSA را دارد و تراکنش‌های انجام‌شده با آن به‌عنوان عملیات خارج از سرزمین اصلی چین تلقی می‌شود.

۳. تحلیل تفاوت میان CNY و CNH در عملکرد حساب‌های بانکی
CNY (رنمینبی داخلی) تنها در داخل چین و تحت کنترل دقیق بانک مرکزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مقابل، CNH (رنمینبی آف‌شور) در بازارهای جهانی آزادانه معامله می‌شود و نرخ آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد. این تمایز باعث می‌شود سیاست‌های پولی چین بر روی CNH تأثیر مستقیم نداشته باشد، در حالی که CNY کاملاً تحت کنترل دولت است. شرکت‌هایی که مایل به تعامل با بازار داخلی چین هستند، باید به استفاده از CNY در حساب‌های خود توجه کنند. در مقابل، شرکت‌های بین‌المللی با تمرکز بر تراکنش‌های برون‌مرزی، معمولاً از CNH استفاده می‌کنند.

۴. مقایسه تطبیقی حساب‌های OSA، NRA و FTN از منظر نوع یوان قابل استفاده: در یک بررسی تطبیقی، حساب‌های بانکی غیرمقیم در چین را می‌توان از منظر نوع ارز قابل استفاده به شرح زیر تحلیل کرد:

• حساب OSA فقط امکان استفاده از ارزهای خارجی و CNH را دارد. استفاده از CNY در این نوع حساب ممنوع است. این حساب برای شرکت‌هایی مناسب است که صرفاً در تعاملات بین‌المللی فعال‌اند و نیازی به دسترسی به بازار داخلی چین ندارند.

• حساب NRA در شرایط خاص و با نظارت مقامات پولی، امکان استفاده از CNY را دارد. البته، فرآیندهای تبدیل ارز، انتقال وجه و استفاده از خدمات بانکی، نیازمند اسناد پشتیبان، تاییدیه‌های رسمی و حضور فیزیکی نمایندگان شرکت است. این حساب گزینه‌ای میانی برای دسترسی محدود به بازار داخلی چین محسوب می‌شود.

• حساب FTN منعطف‌ترین نوع حساب است که امکان استفاده هم‌زمان از CNH و CNY را فراهم می‌سازد. این حساب با حذف نیاز به تأییدیه SAFE برای تبدیل ارز، عملیات ارزی را برای شرکت‌ها ساده و تسهیل می‌کند. FTN مناسب‌ترین انتخاب برای شرکت‌هایی است که در FTZ مستقر هستند یا با شرکت‌های مستقر در این مناطق همکاری دارند.

با توجه به پیچیدگی سیستم مالی چین و کنترل‌های شدید ارزی، انتخاب حساب بانکی مناسب برای نهادهای خارجی، نیازمند تحلیل دقیق اهداف تجاری، سطح تعامل با بازار داخلی چین، و نیاز به انعطاف‌پذیری ارزی است. حساب FTN با فراهم کردن دسترسی آزاد به CNY و CNH، کارآمدترین و استراتژیک‌ترین گزینه برای شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد چین به‌شمار می‌رود. در مقابل، حساب OSA به‌دلیل عدم دسترسی به CNY، صرفاً برای عملیات‌های بین‌المللی مناسب است. حساب NRA نیز با وجود برخی محدودیت‌ها، پلی ارتباطی بین نهادهای غیرمقیم و بازار داخلی چین محسوب می‌شود. توصیه می‌شود شرکت‌ها قبل از اقدام به افتتاح حساب، نیازهای عملیاتی خود را با یک مشاور مالی متخصص در بازار چین بررسی نمایند.